سلام
شرکت های تجاری را می توان به سه نوع تقسیم کرد :
- شرکت هایی هستند که سرمایه در آن دخالت دارد.
- شرکت هایی هستند که اعتبار و شخصیت شرکا در آن دخالت دارد.
- شرکت هایی هستند که از امتزاج دو نوع شرکت گفته شده ( سرمایه و اعتبار و شخصیت شرکا ) تشکیل می شود.
شرکت سهامی و با مسئولیت محدود ، بارزترین شرکت ها در نوع اول، و شرکت های تضامنی و نسبی در نوع دوم و شرکت های مختلط در نوع سوم است. شرکت های سهامی و تضامنی درست در مقابل یکدیگر قرار دارند. در شرکت های سهامی شخصیت و اعتبار شرکت به هیچ وجه دخالتی ندارد، و فقط سرمایه نقش اساسی دارد. ولی در شرکت تضامنی اعتبار و شخصیت شرکا بیش از هر چیز شاخص شرکت است.
به موجب ماده 116 قانون تجارت : " شرکت تضامنی، شرکتی است که در تحت اسم مخصوص برای امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود . اگر دارایی شرکت برای تادیه تمام قروض شرکت کافی نباشد، هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است.
هر قراری که بین شرکا برخلاف این ترتیب داده شده باشد، در مقابل اشخاص ثالث، کان لم یکن خواهد بود. به طور خلاصه در شرکت تضامنی سه اصل ذیل باید رعایت شود :
منظور از مسئولیت تضامنی این است که اگر دارایی شرکت برای تادیه تمام قروض کافی نباشد، هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است. اگر دارایی یکی از شرکا برای تادیه تمام قروض شرکت کافی نباشد ، طلبکاران برای وصول بقیه طلب خود، به سایر شرکا ضامن رجوع می نمایند. گفتنی است اگر شرکت تضامنی منحل شود، مادام که قروض شرکت از دارایی آن تادیه نشده، هیچ یک از طلبکاران شخصی شرکا حقی در آن دارایی نخواهد داشت.
غیرقابل انتقال بودن سهم الشرکه :
از آن جا که شرکت تضامنی قائم به اعتبار شرکا است و عمل هر یک از شرکا ممکن است تعهداتی برای شرکا دیگر ایجاد کند، لذا اشخاص باید با علم و بصیرت کافی، شرکای خود را انتخاب کنند و با اشخاص معین قرارداد شرکت یا شرکت نامه را امضا کنند تا جواب گوی تعهدات اشخاصی که نمی شناسند ، نباشند. ماده 123 قانون تجارت در این خصوص مقرر می دارد : در شرکت تضامنی هیچ یک از شرکا نمی توانند، سهم خود را به دیگری منتقل کنند. مگر به رضایت تمام شرکا. اما اصل غیرقابل انتقال بودن سهم الشرکه در شرکت های تضامنی، فقط با رضایت کلیه شرکا ممکن است، تغییر پیدا کند.
تصریح به شرکت تضامنی در نام شرکت :
به موجب ماده 117 قانون تجارت در اسم شرکت باید عبارت ( شرکت تضامنی ) و لااقل اسم یک نفر از شرکا ذکر شود. در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکا نباشد باید بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده است عبارتی از قبیل ( و شرکا ) یا ( برادران ) قید شود. ذکر نام شرکا در اسم شرکت تضامنی، از این لحاظ اهمیت دارد که مشخص نام اشخاصی است که ضامن تعهدات شرکت هستند. هر قدر اعتبار اشخاص زیادتر باشد، به همان اندازه اعتبار شرکت نیز زیادتر خواهد بود.
سرمایه شرکت
برخلاف شرکت های سهامی قانون گذار حداقلی برای سرمایه شرکت تضامنی پیش بینی نکرده است، بنابراین میزان سرمایه آن هر مقداری می تواند باشد.
سرمایه شرکت باید تماماَ پرداخت شده باشد اعم از نقدی و غیرنقدی. تقویم سهم الشرکه غیرنقدی، توسط خود شرکا به عمل می آید، و تابع هیچ تشریفات خاصی نیست. از جانب هیچ مقام قضایی و اجرایی کنترل نمی شود. چه اگر سهم الشرکه غیرنقدی کمتر از ارزش واقعی تقویم شود، شرکا متضامناَ مسئول هستند ، و به ضرر خودشان اقدام کرده اند. به موجب ماده 118 قانون تجارت : " شرکت تضامنی وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم الشرکه غیرنقدی تقویم و تسلیم شده باشد". تقویم سهم الشرکه غیرنقدی به تراضی تمام شرکا به عمل خواهد آمد.
وضعیت شرکا در شرکت
چون در شرکت تضامنی شخصیت شرکا در درجه اول اهمیت قرار دارد، قانون ترتیبی مقرر کرده است که شرکت هم در برابر ثالث ( به صورت تضامنی ) و هم در برابر یکدیگر مسئولیت داشته باشند. چون ممکن است از عمل یک شریک، شریک دیگر متضرر گردد.
همین طور طبق ماده 134 ق. ت هیچ شرکتی نمی تواند بدون رضایت شرکا ( به حساب خود یا شخص ثالث ) تجارتی از نوع تجارت شرکت نموده و یا به عنوان شریک ضامن یا با مسئولیت محدود در شرکت دیگری که نظیر آن تجارت را دارد داخل شود و به عبارتی حق رقابت با شرکت را نخواهد داشت.
یادآوری می شود که در شرکت تضامنی ، حداقل شرکا 2 نفر است.
مسئولیت شریک جدید
اگر با رعایت شرایط سهم الشرکه یکی از شرکا به شخص دیگر منتقل شود در این صورت شریک جدید مطابق ماده 125 ق. ت متضامناَ با سایر شرکا مسئول قروضی هم خواهد بود که شرکت قبل از ورود او داشته اعم از اینکه در اسم شرکت تغییری داده شده یا نشده باشد، هر قراری بین شرکا برخلاف این ترتیب در مقابل ثالث باطل و کان لم یکن می باشد.