سلام
نظر به بخشنامه ی شماره ی133680 /93 سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، مورخ24/ 8 / 1393و سایر مستندات مندرج در متن ، برای فعالیت در موضوعات چاپ و نشر کتاب و لیتوگرافی و ترجمه ی متون و مقالات و کتب، نیاز به اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشد.
نشر که با اختراع خط و نوشتن آغاز شده است ، به فرآیندی گفته می شود که در آن افکار ، اطلاعات ، دست نوشته ها و پیشنهادهای نوبسندگان به اثر چاپی تبدیل و در میان جامعه پخش می گردد. همچنین به استناد ماده 2 " شیوه نامه اجرایی صدور پروانه نشر " ناشر به شخصیت حقوقی یا حقیقی گفته می شود که با اخذ پروانه نشر به عنوان یک مرکز فرهنگی می تواند نسبت به انتشار و توزیع و فروش کتاب اقدام نماید. در واقع با اخذ پروانه نشر شرایط و صلاحیت شخص برای انتشار کتاب گواهی می شود و دارنده پروانه نشر به عنوان صاحب امتیاز می تواند فعالیت خود را آغاز نماید.
یک موسسه انتشاراتی شامل بخش های مختلفی است که هر کدام وظایف خاصی را برعهده دارند. این بخش ها عبارتند از :
- دفتر مدیر یا دفتر تشکیلات
- بخش تولید فرهنگی (مهم ترین بخش یک انتشارات)
- بخش تولید فنی – هنری
- بخش تولید چاپی
- بخش مالی – اداری
- بخش بازاریابی، تبلیغ، پخش و فروش
- روابط عمومی
- بخش تولید فرهنگی بخش اصلی یا به عبارتی
اخذ پروانه نشر
مؤسس مرکز نشر باید مطابق شرایط مندرج در ماده ٦ ضوابط و مقررات تأسیس مراکز، مؤسسات، کانون‌ها و انجمن‌های فرهنگی دارای شرایط زیر باشد:
1. تابعیت جمهوری اسلامی ایران
2. نداشتن سوء پیشینه کیفری موثر به تایید مراجع ذی ربط و برخورداری از حسن شهرت
3. محجور نبودن و عدم ورشکستگی به تقلب و تقصیر
4. دارا بودن 25 سال سن و متاهل بودن و یا حداقل 27 سال سن برای اشخاص مجرد
5. انجام خدمت وظیفه عمومی و یا داشتن معافیت دائم
6. داشتن امکانات کافی و مناسب به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ارائه سند رسمی اعم از اجاره یا مالکیت محل انتشارات
7. داشتن مدرک کارشناسی با معادل آن به تشخیص مراجع ذی‌ربط
8. احراز صلاحیت علمی و تخصصی یا تجارب کافی متناسب با موضوع (داشتن ٥ سال سابقه کار مدیریت نشر یا طی دوره‌های آموزشی مربوط با تأیید کارشناسان امر)
اشخاص مشروحه ذیل براساس ماده ٧ ضوابط و مقررات تأسیس مراکز، مؤسسات، کانون‌ها و انجمن‌های فرهنگی مجاز به تأسیس مرکز نشر نیستند:
کارگزاران نظام گذشته اعم از نخست‌وزیران، استانداران، امرای ارتش و شهربانی و ژاندارمری، رؤسای سازمان‌های دولتی، نمایندگان مجلسین، سفرا، فرمانداران، شهرداران، رؤسای انجمن های شهر و شهرستان تهران و مراکز استان‌ها و اعضای ساواک، رؤسای حزب رستاخیز در تهران و مراکز شهرستان‌ها و استان‌ها و وابستگان رژیم سابق که در فاصلة زمانی پانزدهم خرداد ١٣٤٢ تا بیست و دوم بهمن ١٣٥٧ در آن مشاغل بوده و همچنین کسانی که در این مدت از طریق مطبوعات، رادیو، تلویزیون یا سخنرانی در اجتماعات، خدمتگزاران تبلیغاتی نظام گذشته بوده‌اند و همچنین توطئه‌گران و اقدام کنندگان علیه اسلام و جمهوری اسلامی ایران.
مدارک لازم برای ثبت تقاضای نشر:
وفق ماده 5 شیوه نامه اجرایی صدور پروانه نشر، متقاضی تأسیس مرکز نشر باید تقاضانامه‌ای به همراه اطلاعات مندرج در پرسشنامه‌های مربوطه و مدارک زیر را به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان محل تقاضا تسلیم کند. ادارات باید در همان روز نسبت به ثبت تقاضانامه و تسلیم قبض رسید به متقاضی اقدام کنند.
1. تصویر تمامی صفحات شناسنامه و کارت ملی برای اشخاص حقیقی
2. تصویر تمامی صفحات شناسنامه و کارت ملی برای اشخاص حقوقی و اعضاء مؤسس به همراه اساسنامه معتبر
3. گواهی عدم سوء پیشینه کیفری مؤثر
4. تصویر گواهی پایان خدمت وظیفة عمومی یا معافیت دایم
5. تصویر آخرین مدرک تحصیلی
6. اساسنامة مرکز نشر(برای متقاضیانی که به صورت گروه مؤسسان درخواست کرده‌اند)
به منظور بررسی تقاضانامه‌های تأسیس مرکز نشر، اخذ تصمیم در مورد هر تقاضا و نظارت بر فعالیت مراکز نشر، هیأت بررسی و صدور پروانه نشر در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل می‌شود.
اعضاء این هیأت عباتند از:
1. رییس هیأت بررسی و صدور پروانه نشر که از سوی معاونت امور فرهنگی تعیین می‌شود.
2. مدیرکل امور کتاب
3. مدیرکل مجامع، تشکل ها و فعالیت‌های فرهنگی
4. دو نفر از صاحبنظران و فعالان امور نشر به انتخاب معاون امور فرهنگی
به موجب ماده 10، پس از تأیید تقاضا از سوی هیأت، دبیرخانه موظف است حداکثر ظرف مدت دو هفته نسبت به صدور پروانة نشر موقت یک‌ساله و قابل تمدید برای دوره‌های بعدی به نام متقاضی اقدام کند، مگر در مورد اشخاص حقوقی که مطابق با ماده ١٤ این آیین‌نامه اقدام خواهد شد.
تبصره: در صورت رضایت از عملکرد ناشر و حداقل پس از طی سه دوره یک‌ساله و چاپ پنجاه عنوان کتاب مناسب، هیأت می‌تواند اقدام به صدور پروانه نشر ده ساله نماید.
چنانچه متقاضی مرکز نشر شخصیت حقیقی باشد، پروانه نشر به نام شخص متقاضی صادر می‌شود. در مورد اشخاص حقیقی، دارنده پروانه نشر می‌تواند شخصاً‌به عنوان مدیر مسئوول مرکز انجام وظیفه کند و یا فرد دیگری را برای این مسئوولیت معرفی کند. در این صورت مدیر مسؤول باید دارای شرایط موضوع ماده ٣ این آیین‌نامه (به استثنای بند ٦) باشد و مورد تأیید هیأت بررسی قرار گیرد. در هر حال، تا تأیید این فرد، دارنده پروانه نشر، مدیر مسؤول شناخته می‌شود. همچنین است در مواردی که مدیر مسؤول به هر دلیلی از این مسؤولیت کنار رفته باشد.
و چنانچه متقاضی پروانه نشر، یک گروه باشند، حداقل یک نفر از آنان باید دارای تمام شرایط موضوع ماده ٣ ( به استنثنای بند ٦) این آیین‌نامه باشد. برای بقیه مؤسسان انتشارات، برخورداری از شرایط بندهای ١ تا ٥ کافی است. دبیرخانه هیأت بررسی و صدور پروانه نشر، گواهی‌های مورد نیاز اداره ثبت شرکت‌ها را صادر خواهد کرد و حسب مورد، به متقاضی یا اداره ثبت شرکت‌ها، به نام شخصیت حقوقی مرکز نشر صادر خواهد شد.
چند نکته :
1. هر ناشر مکلف است به طور میانگین هر سال ٤عنوان کتاب با اولویت تألیف، ترجمه و تصحیح و ترجیحاً چاپ اول منتشر کند. در غیر این صورت هیأت بررسی و صدور پروانه نشر می‌تواند پروانه را ابطال نماید. ( ماده 20
تبصره١: ناشرانی که تمدید اعتبار پروانه آنها برای اولین بار صورت می‌گیرد، تعیین مصداق توسط هیأت بررسی و صدور پروانه نشر است.
2. در صورت فوت شخصیت حقیقی دارنده پروانه نشر، ورثه وی می‌توانند حداکثر تا شش ماه پس از تاریخ فوت وی، نسبت به معرفی فرد واجد شرایط مندرج در ماده ٣ آیین‌نامه از بین خود یا دیگران برای انتقال پروانه به نام منتقل‌الیه یا به عنوان مدیر مسؤول اقدام کنند. در غیر این صورت، در پایان این مهلت پروانه نشر لغو خواهد شد.
تبصره١: هیأت بررسی می‌تواند در صورت تقاضای ورثه، مهلت مزبور را تا یک سال تمدید کند.
تبصره٢: در طول مهلت‌های مزبور ورثه می‌توانند با انتخاب یکی از وراث به عنوان مسؤول حداکثر ظرف مدت ٣ ماه از فوت ناشر با ارائه مدارک لازم کتاب‌هایی را که ناشر پیش از فوت متعهد به چاپ آنها شده است، منتشر کنند.
