یکی از سامانه های بسیار مهم سازمان تامین اجتماعی، سامانه سابقه بیمه است که در آن، بیمه شدگان تامین اجتماعی می توانند سوابق بیمه خود را مشاهده و چاپ کنند. این سامانه از اواسط مرداد ماه سال جاری از دسترس خارج شد تا این که در اوایل آبان ماه، سایت جدید سابقه بیمه در دسترس عموم قرار گرفت. این مدیریت نامناسب انتقال از سایت قدیم به سایت جدیدِ سابقه بیمه، موجب نارضایتی گسترده بیمه شدگان و کارکنان سازمان تامین اجتماعی شد.
اما چه مواردی برای این بروز رسانی سایت سابقه بیمه به سایت جدید رعایت نشده که این حجم از نارضایتی به وجود آورده است؟
- برای انتقال به سایت جدید سابقه بیمه، نیازی نبود که سایت قدیمی سوابق بیمه مدتی از دسترس خارج شود؛ این امکان وجود داشت که در حین انتقال از امکانات سایت قدیمی هم استفاده شود.
- سایت جدید سابقه بیمه قبل از تست و حل مشکلات اصلی به بهره برداری رسیده است. هر پروژه نرم افزاری بعد از انجام مرحله برنامه نویسی، به مشکلات مختلفی برمی خورد. برخی از این مشکلات، موجب عدم استفاده از سایت شده که در نهایت موجب نارضایتی کاربران می شود. برای همین می بایست تا حل مشکلات اصلی سایت نسبت به رونمایی عمومی از آن خودداری کرد.
- عملکرد سازمان تامین اجتماعی در اطلاع رسانی خارج شدن سایت قدیمی از دسترس کاربران، پراشکال بود. سایت قدیم سوابق بیمه، ناگهانی و بدون اطلاع رسانی مناسب از دسترس خارج شد. در صورتی که واقعاً نیاز به خارج کردن سرویس از دسترس عموم بود، باید این موضوع به صورت گسترده به اطلاع عموم می رسید تا بیمه شدگان بتوانند در یک مهلت زمانی مشخص، امور خود را انجام دهند.
- در خلأ یک راه جایگزین برای مشاهده سابقه بیمه، با عدم دسترسی به سایت سوابق بیمه، بیمه شدگان باید به صورت حضوری و با در دست داشتن معرفی نامه، برای صدور سابقه بیمه به شعب تامین اجتماعی رجوع می کردند. نکته جالب این که در هنگام مراجعه، برخی شعب نمی توانستند سابقه بیمه را صادر کنند و آن را وابسته به سایت سوابق بیمه می دانستند. این در حالی است که با خارج شدن سایت سوابق بیمه از دسترس، باید جایگزینی مطمئن در اختیار بیمه شدگان قرار می گرفت.
- هنوز وبلاگ ها و سایت های خبری بسیاری هستند که آدرس سایت قبلی سوابق بیمه را به اطلاع بیمه شدگان می رسانند در صورتی که دامنه سایت سوابق بیمه از savabegh.tamin.ir به sabeghe.tamin.ir تغییر کرده است، غافل از این واقعیت بدیهی که صفحات سایت ها در اینترنت دارای تاریخچه هستند. بهتر بود سایت جدید سابقه بیمه، بعد از طی مرحله تست، بر روی همان دامنه قبلی در دسترس قرار می گرفت. در صورتی که تمهیدات انتقال دامنه مانند redirect انجام نشود، مدت زمانی طول می کشد تا موتورهای جست وجو پی به این تغییر در دامنه ببرند. این اتفاق باعث عدم اطلاع برخی از بیمه شدگان از آدرس جدید سایت سابقه بیمه می شود.
- با هدایت سایت قدیمی سوابق بیمه به سایت جدید سابقه بیمه، هر شخصی که به سایت قدیمی وارد می شد، می توانست به صورت خودکار وارد سایت جدید شود، این کم ترین کاری بود که دست اندرکاران راه اندازی سایت باید انجام می دادند.
- تجربه کاربری (UX) شاه کلید محبوبیت یک وب سایت است. تجربه کاربری این امکان را می دهد که کاربران سایت، تجربه خوبی از کار با سایت داشته باشند. به عنوان مثال شرایط انتخاب گذرواژه یا رمزعبور برای سایت جدید سابقه بیمه بسیار پیچیده است و راهنمای آن به طور مناسب در اختیار بیمه شدگان قرار نگرفته است. بیمه شدگانی هستند که حتی مفهوم «نام کاربری» را نمی دانند. در سایت جدید سابقه بیمه، نام کاربری همان کد ملی است. پس بهتر است از کلمه «کد ملی» به جای کلمه «نام کاربری» استفاده کرد.
- پروژه های نرم افزاری باید با حداقل امکانات قابل استفاده برای کاربران طراحی و توسعه یابند. سپس بعد از تست اولیه و حل مشکلات سایت با حداقل امکانات، نسبت به توسعه و گسترش آن اقدام کرد. امکاناتی مانند «ایرانیان خارج از کشور» را می شد در نسخه های بعدی و به روزرسانی های آتی سایت ارائه کرد. هر پروژه ای که به اتمام می رسد، باید دارای خروجی های مشخص و موفقی باشد. کاربردپذیری و رضایت کابران از جمله این خروجی های مشخص هستند. پروژه نرم افزاری که عدم رضایت کاربران را سبب شود در واقع شکست خورده است. برای رضایت کاربران، باید این موارد حتی در پروژه هایی که انحصاری تولید می شوند و کاربران مجبور به استفاده از آن هستند نیز رعایت شود.
- تعداد درخواست های ارسالی از سمت مرورگرهای بیمه شدگان به سرور سایت سابقه بیمه بسیار زیاد است. این تعداد بالای درخواست به سرور، در مواقعی که افراد زیادی از سایت بازدید می کنند، باعث کندی سایت می شود. این در حالی است که با استفاده از سرویس های Cache، می توان تعداد درخواست ارسالی را کم تر کرد.
- پیامک های تایید ارسالی به برخی بیمه شدگان با تاخیر ارسال می شود که این اتفاق باعث سردرگمی افرادی است که در سایت سابقه بیمه ثبت نام کرده اند.
- ثبت نام عده ای از بیمه شدگان حتی پس از دریافت پیامک تایید نیز کامل نشده است و آن ها باید به شعب تامین اجتماعی مراجعه کنند. در حالی که با مراجعه به شعب تامین اجتماعی به برخی از آنها گفته شده است که اصلا ثبت نام انجام نشده است. یعنی پیامک تایید ثبت نام به اشتباه برای این افراد ارسال شده است.
- بدون ارائه راهنمای مناسب در محل تکمیل فرم، از بیمه شدگان اطلاعاتی خواسته می شود که باعث سردرگمی آن ها شده است. به عنوان مثال، برخی از بیمه شدگان نمی دانند منظور از «شهر»، شهر محل سکونت، شهر محل کار، شهر محل تولد یا شهر محل صدور شناسنامه است. هم چنین از بیمه شدگان گزینه «کشور» پرسیده می شود و آن ها باید در فهرست تمامی کشورها نام «ایران» را پیدا کنند. در حالی که می توان نام ایران را در صدر فهرست کشورها قرار داد تا بیمه شدگانی که در داخل کشور هستند بتوانند به راحتی نام کشور خود را «ایران» انتخاب کنند.
حسین حسینی تبار
*مدیر ارشد اجرایی بیدبرگ
