دیه چیست ؟
دیه در لغت به معنای خون بها است اما از منظر حقوقی اگر فردی به صورت عمد با غیر عمد به جان یا مال دیگری صدمه وارد کرده که ضرر و زیان مادی و معنوی را برای دیگری به همراه داشته باشد، باید درصدد جبران خسارت برآید و دیه پرداخت کند. مطابق قانون پرداخت دیه در مواردی به عنوان مجازات اصلی و در مواردی نیز جایگزین قصاص خواهد شد.
انواع دیه
بر اساس قانون مجازات اسلامی میتوان دیه را به چند دسته تقسیم کرد:
- دیه قتل: دیه قتل مطابق یک دیه کامل بوده که مبلغ آن هر ساله توسط قوه قضاییه اعلام میشود.
- دیه منافع اعضا : در صورتی که فرد مجرم اعمالی انجام دهد که دیگری حواس خود را از دست بدهد، فرد خاطی باید دیه منافع آن عضو را پرداخت نماید. به طور مثال توانایی شنیدن مختل شده اما به خود گوش آسیبی وارد نشود. این نوع دیه شامل مواردی چون دیه بینایی، دیه شنوایی، دیه عقل، دیه بویایی و دیه صوت و گویایی است.
- دیه جراحت : در صورتی که فردی مرتکب جنایتی شده که طرف مقابل با جراحت رو به رو گردد، باید دیه جراحت بپردازد که تعیین مبلغ آن بر اساس میزان جراحت و به تشخیص پزشکی قانونی صورت میگیرد مانند ایجاد کبودی، زخم، تورم و …
- دیه اعضای بدن : در صورتی که از عضوی تنها یک عدد در بدن انسان وجود داشته باشد و فرد مجرم، آن عضو در بدن فردی دیگر را از بین ببرد، باید یک دیه کامل بپردازد اما اگر از آن عضو دو عدد وجود داشته باشد، از بین بردن یکی از آن دو مجازات پرداخت نصف دیه کامل را به همراه خواهد داشت و اگر هر دو عضو از میان بروند، مبلغ دیه برابر با دیه کامل انسان محاسبه خواهد شد.
در صورتی که در زمینه دیه و دریافت دیه نیاز به مشاوره تلفنی تخصصی دارید از طریق صفحه اصلی سایت بیدبرگ درخواست مشاوره خود را ثبت کنید
محاسبه دیه و محاسبه ارش
محاسبه دیه بر اساس مبلغ دیهای است که توسط قوه قضاییه به صورت سالانه اعلام میگردد. از همین رو پزشکی قانونی با اعلام میزان صدمات وارده به فرد و اعلام آن به دادگاه، مسیر محاسبه دیه را هموار کرده و دادگاه نیز بر اساس گواهی پزشکی قانونی مبلغ دیه را اعلام میکند.
حال این مبلغ اعلام شده توسط قوه قضاییه به چه صورتی تعیین میشود؟ در واقع مبلغ دیه کامل یک انسان برابر است با نرخ به روز ۱۰۰ شتر سالم و بدون عیب که خیلی هم لاغر نباشند.
از طرف دیگر در بعضی موارد و برای برخی از صدمات، دیهای در قانون مجازات اسلامی پیش بینی نشده است؛ به همین دلیل در هنگام بروز چنین مواردی دادگاه مطابق گواهی پزشکی قانونی و براساس تشخیص خود، مبلغی را به عنوان ارش اعلام کرده که فرد خاطی موظف به پرداخت آن میشود. در واقع نحوه محاسبه ارش بر اساس اعلام پزشکی قانونی و تشخیص دادگاه است.
لیست و جدول دیه اعضای بدن
به طور کل دیه اعضای بدن هر ساله توسط قوه قضاییه تعیین میشود که آخرین مبالغ آن در سال ۹۹ اعلام شده و در جدول دیه قابل مشاهده است:
میزان دیه در سال ۱۳۹۹ (مبالغ به تومان می باشد )
- دیه کامل در ماههای غیر حرام = ۳۳۰/۰۰۰/۰۰۰
- دیه کامل در ماههای حرام = ۴۴۰/۰۰۰/۰۰۰
- دیه شکستگی استخوان دست که مطلوب التیام یابد = ۲۶/۴۰۰/۰۰۰
- دیه شکستگی نازک نی و درشت نی استخوان پا هر کدام = ۲۶/۴۰۰/۰۰۰
- دیه شکستگی بینی = ۳۳/۰۰۰/۰۰۰
- دیه شکستگی ترقوه = ۱۳/۲۰۰/۰۰۰
- دیه شکستگی جمجمه سر در حد هاشمه = ۳۳/۰۰۰/۰۰۰
- دیه زخم شدگی در حد حارصه = ۱/۶۴۲/۸۵۷
- دیه زخم شدگی در حد دامیه = ۶/۰۸۵/۷۱۴
- دیه دندان های پیشین که کامل ساقط شوند = ۱۶/۵۰۰/۰۰۰
- دیه دندان های پشتی که کامل ساقط شوند = ۸/۲۵۰/۰۰۰
- دیه یک دست = ۱۶۵/۰۰۰/۰۰۰
- دیه یک پا = ۱۶۵/۰۰۰/۰۰۰
- دیه شکستگی دندههای محیط بر قلب = ۸/۲۲۱/۴۲۸
- دیه خرد شدگی استخوان مطلوب التیام یافته = ۵۶/۸۴۶/۱۴۲
در صورتی که در زمینه دیه و دریافت دیه نیاز به مشاوره تلفنی تخصصی دارید از طریق صفحه اصلی سایت بیدبرگ درخواست مشاوره خود را ثبت کنید
نحوه اعتراض به پزشکی قانونی
نظریههای پزشکی قانونی نظریههایی کارشناسانه به حساب میآیند که میتوان مانند نظر کارشناسان رسمی دادگستری به آنها اعتراض داشت. چنین مسئلهای به این معنا بوده که ممکن است در نظریه کارشناسان پزشکی قانونی، تمامی خسارات وارده اعم از جراحات، آسیبها و… به صورت کامل ذکر نشده باشند یا به هر دلیلی در نظریه پزشکی قانونی ابهامات، ایرادات و مشکلات متعدد دیده شود که در این شرایط نیاز است تا در زمان قانونی نسبت به آن اعتراض صورت بگیرد یا توسط یکی از طرفین تقاضای دریافت توضیح داده شود.
از زمان اعلام رای کمیسیون پزشکی، طرفین به مدت یک هفته زمان اعتراض دارند و پس از اتمام این زمان حق اعتراض از آنها سلب میگردد. در این زمان و هنگام اعلام اعتراض، فرد معترض وظیفه دارد هزینههای کمیسیون پزشکی را پرداخت کند که این مبلغ مطابق با تعرفه تعیین شده از جانب پزشکی قانونی است.
اگر پس از اعلام اعتراض و بررسیهای مجدد، پزشک مقصر شناخته شود، این امکان برای فرد معترض وجود دارد که خسارات و ضرر و زیانهای وارده از جمله هزینههای پرداختی بابت کمیسیون پزشکی را مطالبه کند.
تفاوت دیه مرد و زن در قانون مجازات اسلامی
مطابق مواد ۵۶۰ و ۵۶۲ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که آسیب و صدماتی منجر به نقص عضو و زوال منافع گردد، میزان ” دیه زن نصف دیه مردم” محاسبه میشود. البته باید گفت تامین تفاوت دیه زن و مرد مطابق ماده ۵۵۱ مجازات اسلامی در کلیه جرایم بر عهده صندوق تامین خسارتهای بدنی است مانند شرایطی که جهت آسیب وارده، ارش پرداخت شده یا صدمه از نوع جراحات منتهی به زوال منافع یا نقص عضو نمیگردد، تفاوتی میان زن و مرد نیست و دیه و ارش زن حتی در صورتی که بیش از ثلث باشد، نصف نخواهد شد و با دیه مرد مساوی است.
از طرف دیگر، مطابق قانون در تمامی خسارات وارده بر شخص ثالث که از طریق حوادث رانندگی ایجاد و دیه توسط شرکتهای بیمه پرداخت میشود، هیچ تفاوتی میان زن و مرد نبوده و هر دو جنس از دیه کامل برخوردار خواهند شد.
دیه در ماه های حرام
مطابق ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی دیه کامل هر ساله در مقررات شرع تعیین میگردد و بر اساس ماده ۵۵۵ اگر رفتار مرتکب و فوت مضروب هر دو در ماههای حرام انجام گیرد یا در محدوده حرم مکه واقع شود، خواه عمل به صورت عمد باشد خواه غیر عمد، علاوه بر دیه نفس، یک سوم دیه نیز به آن اضافه شده و فرد خاطی ملزم به پرداخت آن میگردد، بر همین اساس آخرین مبلغ دیه کامل انسان در ماه های حرام ۴۴۰/۰۰۰/۰۰۰ تومان محاسبه شده است. همچنین باید تاکید کنیم ماههای حرام عبارتند از:
- محرم
- رجب
- ذی القعده
- ذی الحجه
مطابق تبصره همین ماده، معیار آغاز و پایان ماههای حرام، مغرب شرعی است یعنی ماه رجب از مغرب شرعی روز آخر ماه جمادی الثانی آغاز و با مغرب آخرین روز ماه رجب پایان میابد.
میزان دیه در سال ۱۳۹۸ (مبالغ به تومان می باشد )
- دیه کامل در ماههای غیر حرام = ۲۷۰,۰۰۰,۰۰۰
- دیه کامل در ماههای حرام = ۳۶۰,۰۰۰,۰۰۰
- دیه شکستگی استخوان دست که مطلوب التیام یابد = ۲۱,۶۰۰,۰۰۰
- دیه شکستگی نازک نی و درشت نی استخوان پا هر کدام = ۲۱,۶۰۰,۰۰۰
- دیه شکستگی بینی = ۲۷,۰۰۰,۰۰۰
- دیه شکستگی ترقوه = ۱۰,۸۰۰,۰۰۰
- دیه شکستگی جمجمه سر در حد هاشمه = ۲۷,۰۰۰,۰۰۰
- دیه زخم شدگی در حد حارصه = ۱,۳۴۴,۱۵۶
- دیه زخم شدگی در حد دامیه = ۴,۹۷۹,۲۲۱
- دیه دندان های پیشین که کامل ساقط شوند = ۱۳,۵۰۰,۰۰۰
- دیه دندان های پشتی که کامل ساقط شوند = ۶,۷۵۰,۰۰۰
- دیه یک دست = ۱۳۵,۰۰۰,۰۰۰
- دیه یک پا = ۱۳۵,۰۰۰,۰۰۰
- دیه شکستگی دندههای محیط بر قلب = ۶,۷۲۶,۶۲۳
- دیه خرد شدگی استخوان مطلوب التیام یافته = ۴۶,۵۱۰,۴۸۱
میزان دیه در سال ۱۳۹۷ ( مبالغ به تومان می باشد )
- دیه کامل در ماههای غیر حرام = ۲۳۱.۰۰۰.۰۰۰
- دیه کامل در ماههای حرام = ۳۰۸.۰۰۰.۰۰۰
- دیه شکستگی استخوان دست که مطلوب التیام یابد = ۱۸.۴۸۰.۰۰۰
- دیه شکستگی نازک نی و درشت نی استخوان پا هر کدام = ۱۸.۴۸۰.۰۰۰
- دیه شکستگی بینی = ۲۳.۱۰۰.۰۰۰
- دیه شکستگی ترقوه = ۹.۲۴۰.۰۰۰
- دیه شکستگی جمجمه سر در حد هاشمه = ۲۳.۱۰۰.۰۰۰
- دیه زخم شدگی در حد حارصه = ۱.۱۵۰.۰۰۰
- دیه زخم شدگی در حد دامیه = ۴.۲۶۰.۰۰۰
- دیه دندان های پیشین که کامل ساقط شوند = ۱۱.۵۵۰.۰۰۰
- دیه دندان های پشتی که کامل ساقط شوند = ۵.۷۷۵.۰۰۰
- دیه یک دست = ۱۱۵.۵۰۰.۰۰۰
- دیه یک پا = ۱۱۵.۵۰۰.۰۰۰
- دیه شکستگی دندههای محیط بر قلب = ۵.۷۷۵.۰۰۰
- دیه خرد شدگی استخوان مطلوب التیام یافته = ۳۰.۷۹۲.۳۰۰
در صورتی که در زمینه دیه و دریافت دیه نیاز به مشاوره تلفنی تخصصی دارید از طریق صفحه اصلی سایت بیدبرگ درخواست مشاوره خود را ثبت کنید