یادداشت امیرناظمی، معاون وزیر ارتباطات:
استارت آپ، اگر چه از منظر علمی به شرکتی گفته می شود که مدل کسب وکار نوآورانه ای دارد که می تواند در مقیاس وسیع و با رشد سریع همراه باشد، اما به دلیل همین ویژگی هایش، نمی توان از ابتدا موفقیت یا عدم موفقیت آن را در آینده شناسایی و تضمین کرد. به این ترتیب کشورهای مختلف به جای تمرکز بر فرآیندهای ارزیابی و زدن برچسب به شرکت ها و عرضه ی انواع مجوزها و گواهی نامه ها، سعی می کنند تا فرصت اولیه ای برای موقیت در اختیار شرکت ها قرار دهند. به عبارتی دیگر به جای آن که کسی آن ها را ارزیابی های پیچیده نماید و سپس تعیین کنند که آیا شامل مشوق های دولتی می شوند یا نه؟تلاش می کنند یک امنیت روانی و اقتصادی برای فعالیت در سقف و مدت محدودی در اختیار آن ها قرار دهند. به این ترتیب اصلی ترین تفاوت این طرح با طرح های مانند حمایت از شرکت های دانش بنیان، عدم نیاز به ارزیابی و همچنین فراگیر بودن برای تمامی شرکت ها است.
از سویی دیگر شرکت ها نیز مانند انسان ها از یک چرخه عمر برخوردارند. شرکت ها نیز مانند انسان ها متولد می شوند، ابتدا نوزاد هستند، سپس دوران جوانی و بلوغ و نهایت پیری دارند. بدیهی است که برای کودکان تا رسیدن به سن قانونی بسیاری از موارد مورد انتظار از آنان نیست. در دوران کودکی انسان ها از بسیاری از قیود دوران جوانی و میانسالی رها هستند. همین منطق باعث شکل گیری قوانینی در کشورهای توسعه یافته شد که در آن شرکت های نوپا از بسیاری از قیودِ مسایل پیچیده مالیاتی و بیمه ای رها شده اند.
اینکه چرا کشورهای توسعه یافته به سراغ این مدل از حمایت رفتند، چند دلیل عمده داشته است:
· اول آنکه باید به ایده های مختلف این فرصت را داد تا تبدیل به یک شرکت شوند. تا زمانی که افراد از ترس بیمه و مالیات و مشکلات مختلف، از تشکیل شرکت بترسند، احتمالا اقدام به ثبت شرکت نمی کنند. همین ترس مانع از آن می شود که بسیاری از ایده های نوآورانه هیچ گاه بتوانند فرصت تبدیل شدن به یک کسب وکار و حتی جذب سرمایه گذار را بیابند. به این ترتیب باید این فرصت را به گروه ها و ایده ها داد تا تحقق بیابند.
· دوم آن که عدم رسمی شدن ایده ها و عدم تشکیل شرکت ها باعث می شود که دولت ها نه آمار درستی از وضعیت کشور و جامعه استارت آپی خود داشته باشند و نه اساسا بتوانند حمایت هایی را از این گونه شرکت ها داشته باشند. به عبارت دیگر تا زمانی که ایده ها تبدیل به یک شخصیت حقوقی نشده باشند، دولت ها نمی توانند به صورت شفاف سازوکارهایی برای حمایت از ایده ها، ثبت پتنت اختراع (پتنت) یا حتی تخصیص فضای فیزیکی داشته باشند.
· سوم آن که ارزیابی دقیق از ضعف ها و قوت های فضای استارت آپی بدون تشکیل پایگاه های رسمی از آن ها میسر نیست. نمی توان دقیقا مشخص کرد که چند درصد موفق یا ناموفق بوده اند. نمی توان شناسایی کرد که چه سیاست هایی را باید مد نظر قرار داد، کدام گروه موفق تر بوده اند، چه سنی برای تشکیل استارت آپ مناسب تر است و ...
· چهارمین دلیل آن است که تا زمانی که گروه ها بدون ثبت حقوقی و در قالب گروه ها در شتابدهنده ها پذیرش می شوند، همواره در موضع ضعف نسبت به شتاب دهنده ها قرار دارند. همچنین این گروه ها در طول مسیر رشد ممکن است افرادی را از دست داده یا افراد جدیدی را به گروه خود بیافزایند؛ اما فقدان ثبت رسمی این تغییرات آن ها را در موضع غیرشفاف قرار می دهد و خود باعث از هم پاشیده شدن گروه ها یا از بین رفتن حقوق آنها می شود.
بر اساس این منطق یک شرکت در مرحله نوزادی با چه شاخصی سنجیده می شود؟
در ماده ۱ از این آیین نامه ویژگی های این شرکت با ۴ ویژگی ذکر شده است. این ۴ ویژگی عبارت است است:
- عمرش کمتر از ۳ سال باشد. به عبارتی شرکت ها از زمان تاسیس تا سال سوم (به شرط داشتن سایر ویژگی ها) از معافیت هایی برخوردار می شوند.
- سرمایه شرکت محدود باشد. (برای امسال این عدد ۲۵۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است) یعنی شرکتی اگر توانست سرمایه ای بیش از این مقدار جذب کند، دیگر شرکت بزرگی شده است و لازم است مانند شرکت بزرگی با آن ها برخورد شود.
- درآمد شرکت در سال هم محدود باشد (برای امسال عدد ۵۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است)؛ یعنی اگر درآمدش بیش از این مقدار شود مشابه با شرکت های بزرگ با آن ها برخورد خواهد شد.
- ویژگی استارت آپ آن است که مالکین و موسسین آن نمی خواهند اقدام به تقسیم سود نمایند. آن ها هرچه درآمد دارند را مجدد در شرکت سرمایه گذاری می کنند. به همین دلیل اگر شرکتی مستقیم یا غیرمستقیم (از طریق حقوق خارج از عرف) اقدام به تقسیم پول نماید مشخص می شود که خواسته است از طریق این آیین نامه راهی برای فرار از بیمه و مالیات پیدا کند و هدف او سرمایه گذاری بر ایده اش نیست.
باید توجه داشت که آیین نامه نباید تبدیل به ابزاری برای دور زدن قوانین کشورها شود و به همین دلیل ۴ ویژگی بالا اگر هر کدام نقض شود، دیگر معافیت ها شامل حال آن شرکت نخواهد شد. تمامی ۴ ویژگی زیر بدون نیاز به انسان یا ارزیابی انسانی انجام می شود و صرفا بر اساس دولت الکترونیک و به صورت خودکار خواهد بود. به این ترتیب استارت آپ ها نیاز به پر کردن فرم ها و صف انتظار بررسی ندارد.
در ادامه معافیت هایی که این استارت آپ ها دریافت می کنند بیان شده است:
در ماده 2 ذکر شده است که این شرکت ها، به شرط تولید یک خدمت یا محصول، از مالیات معاف هستند. البته ویژگی های دیگری هم شامل حالشان می شود که ذکر آن ها ضرورتی ندارد.
در ماده 7 ذکر می شود که اگر استارت آپ دارای تعدادی هم موسس (Cofunder) باشد، این هم موسسین نیاز به پرداخت بیمه ندارند.
ماده 5 ذکر می شود که این شرکت ها می توانند برای مدت ۲ سال کارورز داشته باشند. چرا این ماده برای استارت آپ ها مهم است؟ از آن جایی که بسیاری از استارت آپ ها با برخی از افراد وارد همکاری می شوند و این همکاری از انوع استخدام نیست، تا پیش از این طبق مقررات چنین چیزی به رسمیت شناخته نمی شد. فرض کنید یک استارت آپ ۳ نفر هم موسس دارد. بعد از چند ماه یک نفر دیگر به این گروه اضافه می شود و افراد هم موسس برای او اهدافی تعیین می کنند که اگر به آن اهداف رسید، بتواند بخشی از سهام شان را دریافت کند. به این ترتیب لازم است تا فرد به گروه افزوده شود، اما رابطه از جنس استخدام هم نیست. در گذشته بیمه می توانست این رفتار را جریمه کند، چون از نظر مقررات چنین نوعی از همکاری قابل قبول نبود.
در همان ماده ۵ قید شده است که اگر فردی پلت فرمی ایجاد نماید (مثلا صنایع دستی سفارش بگیرد و تعدادی از خانم ها یا آقایان در منزل این صنایع دستی را آماده نمایند و در پلت فرم به فروش برسانند) نیازی به بیمه کردن آن ها نیست. به عبارتی رابطه پلت فرم با این افراد از جنس استخدامی نیست.
در ماده ۶ همچنین گرفتن کارورز نیز تایید شده است. کارورز تا مدت ۲ سال می تواند در یک استارت آپ مشغول به همکاری شود، و این همکاری با شرایط ساده تری باشد، به عنوان مثال بخشی از حق بیمه آن فرد که باید توسط شرکت پرداخت شود، توسط دولت جبران می شود. به عبارت دیگر لازم نیست تا شرکت سهم خودش را در بیمه پرداخت نماید، بلکه دولت آن را به بیمه پرداخت می کند تا هزینه های بیمه کاهش یابد.
بر اساس مطالعات مختلف مشکل اساسی بعد از مالیات و بیمه، فضای فیزیکی است. در ماده 10 فضاهای کاری اشتراکی (Coworking Space) و شتابدهنده ها (Accelerators) به رسمیت شناخته شده اند. به این ترتیب فضاهای کار اشتراکی می توانند چندین کد کارگاهی بیمه دریافت کنند. به عبارت دیگر اگر در یک فضای کار اشتراکی ۱۰ شرکت مستقر شده باشند، هر ۱۰ شرکت می توانند کد کارگاه خود را با همان آدرس دریافت نمایند. به زبان ساده تر فضای کار اشتراکی مانند فضای کار خصوصی به رسمیت شناخته شده است.
با احترام
برای دریافت مشاوره مالیاتی یا حسابداری اینجا کلیک کنید
