ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی
مشمولین این قانون درصورت حائز بودن شرایط زیر حق استفاده از مستمری بازنشستگی را خواهند داشت
- حداقل ده سال حق بیمه مقرر را قبل از تاریخ تقاضای بازنشستگی پرداخته باشند.
- سن مرد به شصت سال تمام و سن زن به پنجاه و پنج سال‌تمام رسیده باشد.
تبصره ۱ کسانی که ۳۰ سال تمام کار کرده و در هر مورد حق‌بیمه مدت مزبور را به سازمان پرداخته باشند در صورتی که سن‌مردان ۵۰ سال و سن زنان ۴۵ سال تمام باشد می‌توانند تقاضای‌مستمری بازنشستگی نمایند.
تبصره ۲
الف ـ کار های سخت و زیان‌آور کار هایی است که در آنها عوامل فیزیکی ، شیمیایی ، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کارغیراستاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتراز ظرفیت های طبیعی (جسمی و روانی ) در وی ایجاد می‌شود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و بتوان با به کارگیری تمهیدات فنی ، مهندسی ، بهداشتی و ایمنی وغیره صفت سخت و زیان‌آور بودن را از آن مشاغل کاهش دادیا حذف کرد.
- کارفرمایان کلیه کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی که تمام یا برخی از مشاغل آنها حسب تشخیص مراجع ذی‌ربط سخت و زیان‌آور اعلام شده است یا اعلام خواهد شد مکلف اند ظرف دو سال از تاریخ تصویب این قانون نسبت به ایمن سازی عوامل شرایط محیط کار مطابق حد مجاز و استاندارد های مشخص شده در قانون کار و آیین‌نامه های مربوطه و سایر قوانین موضوعه در این زمینه اقدام کنند.
- کارفرمایان کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی مکلف اند قبل از ارجاع کار های سخت و زیان‌آور به بیمه شدگان ، ضمن انجام معاینات پزشکی آنان از لحاظ قابلیت و استعداد جسمانی‌متناسب با نوع کار های رجوع داده شده (موضوع ماده ۹۰ قانون‌تامین اجتماعی ) ، نسبت به انجام معاینات دوره‌ای آنان که‌حداقل در هر سال نباید کمتر از یک بار باشد ، به منظور آگاهی‌از روند سلامتی و تشخیص به هنگام بیماری و پیشگیری از فرسایش جسمی و روحی اقدام کنند. وزارتین بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و کار و امور اجتماعی مکلف‌اند تمهیدات لازم را در انجام این بند به وسیله کارفرمایان اعمال کنند.
حمایت ها
افرادی که حداقل ۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب در کار های سخت و زیان‌آور (مخل سلامتی ) اشتغال داشته و در هرمورد حق‌بیمه مدت مذکور را به سازمان پرداخته باشند ، می‌توانندتقاضای مستمری بازنشستگی کنند ، هر سال سابقه پرداخت حق‌بیمه‌در کار های سخت و زیان‌آور یک ونیم سال محاسبه خواهد شد.
قانون تفسیر جزء (۱ ) بند (ب ) تبصره (۲ ) ماده (۷۶ ) قانون تامین اجتماعی
موضوع استفساریه
آیا مراد قانونگذار از عبارت « افرادی که حداقل بیست سال متوالی و بیست و پنج سال متناوب در کار های سخت و زیان‌آور (مخل سلامت ) اشتغال داشته باشند » در جزء (۱ ) بند (ب ) اصلاحیه تبصره (۲ ) ماده (۷۶ ) قانون تامین اجتماعی مصوب ۳۰/۱۱/۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی داشتن حداقل ۷۳۰۰ روز اشتغال در یک یا چند شغل زیان‌آور در یک یا چند کارگاه است؟
پاسخ مجلس
بلی ، توالی اشتغال به قوت خود باقی است.
تفسیر فوق در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ سوم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و نود و دو مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ۱۱/۲/۱۳۹۲ به تایید شورای نگهبان رسید.
در صورتی که بیمه شدگان موضوع این تبصره قبل از رسیدن به سن مقرر یا کمتر از ۲۰ سال سابقه خدمت دچار فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کار های سخت و زیان‌آور شوند باتایید کمیسیون های پزشکی (موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی )با هر میزان سن و سابقه خدمت از مزایای مندرج در این تبصره برخوردار خواهند شد.
در مورد سایر بیمه شدگان حداقل سابقه پرداخت حق‌بیمه برای استفاده از مستمری بازنشستگی از تاریخ تصویب این قانون‌هر سال یک سال افزایش خواهد یافت تا آن که این حداقل به بیست سال تمام برسد.
از تاریخ تصویب این قانون برای مشمولان این تبصره چهار درصد (۴% ) به نرخ حق‌بیمه در قانون تامین اجتماعی افزوده‌خواهد شد که آن هم در صورت تقاضای مشمولان قانون ، به‌طوریکجا یا به‌طور اقساطی به وسیله کارفرمایان پرداخت خواهدشد.
تشخیص مشاغل سخت و زیان‌آور و چگونگی احراز توالی و تناوب‌اشتغال ، نحوه تشخیص فرسایش جسمی و روحی و سایر موارد مطروحه در این تبصره به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که حداکثرظرف چهار ماه توسط سازمان بیمه تامین اجتماعی و وزارتخانه های‌کار و امور اجتماعی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تهیه‌و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
بیمه شدگانی که دارای سابقه پرداخت حق‌بیمه در کار های‌سخت و زیان‌آور به تاریخ قبل از تاریخ تصویب این قانون‌باشند می‌توانند با استفاده از مزایای این قانون درخواست‌بازنشستگی نمایند. در این صورت با احراز شرایط توسط بیمه شده ،کارفرمایان مربوطه مکلف‌اند حق‌بیمه مربوطه و میزان مستمری‌برقراری را تا احراز شرایط مندرج در تبصره ۲ و همچنین چهاردرصد (۴% ) میزان مستمری برقراری نسبت به سنوات قبل از تصویب‌این قانون را یکجا به سازمان پرداخت نمایند.
تبصره ۳ بیمه شدگانی که دارای ۳۵ سال تمام سابقه پرداخت‌حق بیمه باشند می‌توانند بدون در نظر گرفتن شرط سنی مقرردر قانون تقاضای بازنشستگی نمایند.
تبصره ۴ زنان کارگر با داشتن (۲۰ ) سال سابقه کار و (۴۲ )سال سن به شرط پرداخت حق بیمه با (۲۰ ) روز حقوق می‌توانندبازنشسته شوند.
