نحوه وصول چک
جهت وصول چک، سه راه اصلی و مهم وجود دارد که عبارتند از:
- طرح شکایت کیفری،
- پیگیری حقوقی از طریق مراجعه به دادگاه حقوقی
- و مراجعه به اداره ثبت.
وصل چک از طریق ثبت اسناد
سومین راه مطالبه و وصول چک، اقدام از طریق دوایر ثبت است. در این راه سرعت و سهولت بیشتری در مقایسه با دو روش ذکر شده وجود دارد آن هم به دلیل هزینه بالایی است که اقدام از طریق دوایر اجرای ثبت نسبت به طرح دعوای حقوقی و کیفری دارد.
مدارک لازم برای مطالبه چک از طریق ثبت
در این روش دارنده پس از برگشت زدن چک، باید با به همراه داشتن:
- اصل چک،
- گواهی عدم پرداخت
- و کپی برابر اصل چک،
به دایره اجرای ثبت مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه کند که نهایتا تا ۴۸ ساعت پس از درخواست، اجراییه صادر گردد.
در این روش وصول چک، تنها میتواند علیه صادر کننده اقدام کرد که اگر وی پس از صدور اجراییه نتواند جهت پرداخت آن اقدام کند، فرآیند شناسایی و توقیف اموال بدهکار شروع میشود.
مراحل شکایت کیفری چک
این نوع از شکایت تنها میتواند علیه صادر کننده چک انجام گیرد و ضامن و ظهرنویس هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارند.
در این نوع شکایت باید تا مدت ۶ ماه از تاریخ صدور چک، گواهی عدم پرداخت دریافت شده و همچنین تا طرف مدت ۶ ماه از دریافت این گواهی شکایت کیفری انجام گیرد، در غیر این صورت حق شکایت از دارنده چک سلب میشود.
در دعوای کیفری چک دارنده چک میتواند با مراجعه به دادسرای محل بانکی که چک را برگشت زده، طرح دعوا کند
مجازات و وصول چک برگشتی در شکایت کیفری چک
بر اساس ماده ۷ قانون صدور چک، مجازات و شرایط چک برگشتی کیفری به شرح ذیل است:
- در صورتی که مبلغ درج شده در متن چک کمتر از ۱۰ میلیون ریال باشد، صادر کننده به حبس تا ۶ ماه محکوم میشود.
- در صورتی که مبلغ درج شده در متن چک از ۱۰ میلیون ریال تا ۶۰ میلیون ریال باشد، صادر کننده به حبس از ۶ ماه تا ۱ سال محکوم میشود.
- در صورتی که مبلغ مندرج در متن چک از ۵۰ میلیون ریال بیشتر باشد، صادر کننده به حبس از ۱ سال تا ۲ سال و همچنین ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت ۲ سال محکوم میشود.
مراحل شکایت حقوقی چک
این نوع شکایت برخلاف طرح دعوای کیفری، میتواند علیه صادر کننده، ظهرنویس و ضامنین انجام بگیرد.
دارنده چک میتواند با مراجعه به دادگاه های محل صدور چک، طرح دعوا کند که در چنین شرایطی بر اساس ماده ۳ نحوه محکومیت های مالی، اگر صادر کننده، ظهر نویس و ضامنین نتوانند وجه چک را پرداخت کرده یا اعسار خود را ثابت کنند، خواهان یا دارنده چک میتواند درخواست حبس آنان تا زمان پرداخت وجه را داشته باشد.
مجازات و وصول چک برگشتی در شکایت حقوقی چک
همان طور که گفته شد چک حقوقی با چک کیفری متفاوت است. در صورتی یک چک به عنوان چک حقوقی شناخته میشود که دارای شرایط ذیل باشد:
- در شرایطی که چک مدتدار باشد
- زمانی که چک جهت تضمین انجام تعهد یا تضمین انجام معاملهای صادر شده باشد
- در صورتی که یک چک به صورت سفید امضا صادر شده باشد
- در صورتی که بتوان ثابت کرد چک بدون تاریخ صادر شده باشد
- زمانی که وصول چک مشروط به انجام شروطی باشد
- در شرایطی که چک جهت معاملات نامشروع و ربا صادر شده باشد
- زمانی که دارنده ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ چک، برای وصول آن اقدامی انجام ندهد یا تا ۶ ماه پس از دریافت گواهی عدم پرداخت، به مراجع ذیصلاح طرح شکایت نکند.
در چنین مواردی نمیتوان از طریق دادگاههای کیفری درخواست پیگیری کیفری و مجازات صادر کننده چک را داشت زیرا هنگام داشتن چکهای حقوقی تنها میتوان وجه را مطالبه کرد.
نحوه تکمیل چک
جهت تکمیل صحیح چک، نکات زیر باید رعایت شود:
- بهتر است در بخش مبلغ چک، مبلغ هم به ریال و هم به تومان درج گردد.
- تا جایی که امکان دارد اسم شخص را بنویسید و از درج عنوان حامل خود داری کنید.
- میتوانید در ادامه نام، با افزودن عنوان “بابت” دلیل صدور چک را نیز عنوان کنید.
- سعی کنید هنگام درج عدد در شکل مستطیل، عدد را از سمت چپ و با کمترین فاصلی نسبت به کادر درج کنید و مقابل آن نیز خط تیره قرار دهید.
- از گذاشتن نقطه به جای صفر بپرهیزید.
- میتوانید چسب نواری بر روی مبلغ قرار دهید تا نتوان آن را تغییر داد.
- بهتر است از یک خودکار شخصی برای نوشتن چک استفاده کنید نه از خودکار دیگران.
- از امضای ساده و قابل جعل خودداری کنید.
- ته برگ چک را به صورت دقیق تکمیل کنید.
- بهتر است در بالای مبلغ چک عنوان کنید که فاقد خط خوردگی است.
در صورتی که در زمینه چک و سفته نیاز به مشاوره تلفنی تخصصی دارید از طریق صفحه اصلی سایت بیدبرگ درخواست مشاوره خود را ثبت کنید
نحوه وصول و واخواست سفته
مطابق قانون باید تا مدت ۱۰ روز از اتمام سر رسید درج شده در متن سفته، دارنده اقدام به واخواست سفته کند و نیازی به اظهار نامه نیست اما در مواردی که که سفتهها به صورت “عندالمطالبه” صادر میشوند، ارسال اظهارنامه ضروری است. نحوه تنظیم و ارسال اظهارنامه اهمیت بسیاری دارد و رعایت نکات ذیل الزامی است:
- تهیه وراق اظهارنامه از مجتمع قضایی محل
- اوراق اظهارنامه باید در سه نسخه تهیه و تنظیم شود.
- هزینه اظهارنامه برای هر برگ به مبلغ ۵ هزار ریال تعیین شده است که باید به مبلغ مذکور روی اوراق اظهارنامه ابطال تمبر نمود.
- در اظهار نامه باید مبلغ، مستندات، تاریخ و… به صورت دقیق ذکر شود.
اقدام بعدی در راستای تلاش قانونی جهت وصول سفته پس از ارسال و ابلاغ اظهارنامه، واخواست سفته است که شرایط آن به شرح ذیل است:
- تهیه واخواست از دایره واخواست دادگستری
- تکمیل مندرجات واخواست که شامل بخشهای صدور واخواست، شرح واخواست، مشخصات مندرج بر روی سفته و مشخصات امضا کنندگان میشود
- مهلت واخواست که ظرف مدت ده روز از زمان سر رسید سفته است
- نسخ واخواست، در صورتی که سفته فاقد ضامن یا ظهر نویس باشد، سه نسخه بوده و اگر دارای ضامن یا ظهر نویس باشد، باید در چهار نسخه تهیه گردد.
- هزینههای هر یک برگ واخواست ۵۰ ریال بوده که میبایست جهت واخواست هر برگ ۱۰۰۰ ریال در صندوق دادگستری محل واریز شود. همچنین علاوه بر مبالغ گفته شده، مبلغ ۱۰۰۰۰ ریال نیز در ازای هر برگ جهت ابلاغ دریافت میگردد.
نحوه تکمیل سفته
زمانی سفته به عنوان یک سند تجاری دارای ارزش است که تمامی موارد لازم جهت تکمیل آن مورد توجه قرار بگیرد؛
در صورتی که مشخصات ظاهری یک سفته رعایت نشود، آن سفته مشمول مقررات نمیشود. این مشخصات ظاهری عبارتند از:
- مبلغ سفته : مبلغی که در سفته درج میشود باید برابر یا کمتر از مبلغ اسمی سفته باشد.
- نام گیرنده وجه : سفته میتواند هم در وجه فردی مشخص باشد و هم در وجه حامل صادر شود.
- تاریخ برداشت وجه سفته باید مشخص گردد : سفته فاقد تاریخ به معنای عندالمطالبه بودن آن است و از حالت یک سند تجاری خارج میگردد.
چک بهتر است یا سفته ؟
بسیاری از افراد این سوال را دارند که ضمانت اجرایی چک بهتر است یا سفته و در صورت عدم وصول، کدام یک ضمانت قانونی مناسبتری دارند؟
در پاسخ باید بگوییم چک هم حقوقی و هم کیفری است اما سفته تنها جنبه حقوقی دارد به این معنا که صادر کننده چک بلا محل مجرم شناخته میشود اما عدم پرداحت سفته هنگام سررسید آن به هیچ عنوان جرم محسوب نمیگردد.
البته لازم به ذکر است دادگاه حقوقی برای صادر کننده سفته حکم جلب و بازداشت صادر خواهد کرد اما این حکم جنبه کیفری نداشته و سوء پیشینه به حساب نمیآید. به همین دلیل ممکن است دارندگان چک برای وصول آن راحتتر به نتیجه برسند.
نکته مهم دیگر این است که صدور گواهی عدم پرداخت چک به صورت رایگان انجام میگیرد اما واخواست سفته (اعتراض به عدم پرداخت سفته) دارای هزینه بوده و دارندگان سفته باید دو درصد از مبلغ سفته را بابت واخواست سفته پرداخت کنند.
در صورتی که در زمینه چک و سفته نیاز به مشاوره تلفنی تخصصی دارید از طریق صفحه اصلی سایت بیدبرگ درخواست مشاوره خود را ثبت کنید