واژه RISK در زبان انگلیسی دارای معانی مختلفی از جمله : خطر، مخاطره، احتمال زیان و ضرر، احتمال خطر، احتمال صدمه، بمخاطره انداختن، در معرض خطر قراردادن و ….. می باشد و لذا با توجه به تعاریف فوق واژه ریسک در بیمهاقتصاد و حتی در امور روزمره و ….. برای کاربران آن متفاوت خواهد بود. جهت بیان ریسک و مدیریت آن در بیمه قبل از اینکه وارد معقوله مذکور شویم دو اصطالح مهم کاربردی را در بیمه بیان نموده و سپس به تفصیل وارد موضوع مورد نظر خواهیم شد.

۱- موضوع بیمه

همان خطر و یا خطرات و یا اتفاق و حوادث و …… است که در صورت وقوع و یا بروز آنها بیمه گر متعهد ایفای تعهد نسبت به بیمه گذار و یا ذینفع می گردد. بعنوان مثال : در بیمه نامه آتش سوزی موضوع بیمه شامل خطر آتش سوزی و یا هر یک از خطرات بیمه شده می گردد.

۲- مورد بیمه

همان مال یا شیئ و یا بیمه شده است که بمناسبت تحقق موضوع بیمه، خطر بر روی آنها بیمه گر متعهد انجام تعهدات خود خواهد گردید. لذا با توجه به تعاریف فوق از بعد بیمه ای ریسک همان خطر است که در صورت تحقق، بیمه گر متعهد جبران زیان و یا انجام تعهدات خود با توجه به شرائط و مفاد قرارداد بیمه می گردد . تحقق موضوع بیمه ریسک یا خطر در بیمه قطعی نیست و بعبارت دیگر احتمال تحقق در آن وجود دارد و این احتمالی بودن تحقق موضوع بیمه است که پایه و اساس بیمه را تشکیل می دهد.  همواره احتمال وقوع یک حادثه بین صفر و یک می باشد، بنابراین چنانچه این احتمال صفر مطلق باشد یعنی موضوع بیمه تحقق نخواهد یافت و یا چنانچه احتمال یک باشد یعنی احتمالی وجود ندارد و تحقق موضوع بیمه قطعی است در دو حالت فوق بجهت عدم وجود احتمال در تحقق موضوع بیمه اصوال بیمه موضوعیت پیدا نخواهد کرد. ممکن است این سوال پیش آید که در بیمه های عمر با توجه به اینکه فوت قطعی است چرا فوت موضوع بیمه قرار خواهد گرفت، پاسخ این است علیرغم اینکه فوت برای هر انسانی قطعی است و وجود خواهد داشت ولی چون زمان آن مشخص نمی باشد، بیمه گران بیمه های عمر را انجام می دهند بنظر می رسد با توجه به آنچه فوقا اشاره گردید مفهوم ریسک در بیمه و پایه و اساس بیمه یعنی .احتمالی بودن تحقق و یا عدم تحقق موضوع بیمه بیان شده باشد . برای شناخت دقیق تر مفهوم مورد بیمه و ریسک در رشته های مختلف بیمه ای به مثال های زیر اشاره می گردد.

۱- در بیمه های آتش سوزی مورد بیمه می تواند کلیه اموال و دارائی های ثابت و غیرثابت مانند منازل مسکونی و واحدهای غیرصنعتی مانند آموزشگاهها ، واحدهای خدماتی ، بیمارستانی ، دفاتر کار کارگاهها و تعمیرگاههای کوچک ، سوپر مارکت ها و … و واحدهای صنعتی مانند پاالیشگاهها ، کارخانجات خودروسازی ، رنگ سازی ، کارخانجات مواد داروئی و غذائی و ………. باشند و موضوع بیمه یا ریسک شامل کلیه خطرات و تعهدات مالی خواهد بود که در بیمه نامه بیمه می گردند.

۲- در بیمه های مهندسی مورد بیمه شامل کلیه پروژه های ساختمانی از جمله سدها ، پل ها ، نیروگاهها ، پاالیشگاهها ، تونل ها و ….. گردیده و موضوع بیمه یا ریسک شامل کلیه خطرات و تعهدات مالی خواهد بود که در بیمه نامه بیمه می شوند.

۳- در بیمه های اشخاص مورد بیمه یا بیمه شده انسان خواهد بود که بنوعی در معرض حوادث و امراض و بیماریهای گوناگون قرار خواهند گرفت از جمله کارکنان سازمانها ، کارگاهها و کارخانجات و ادارات و …………. و موضوع ریسک یا خطر نیز شامل کلیه حوادث و امراض ذکر شده در بیمه نامه می گردد.

۴- در بیمه های اتومبیل مورد بیمه خودرو بیمه شده خواهد بود و ریسک یا خطر حوادث ناشی از حوادث رانندگی را مشمول می گردد.

۵- در بیمه های مسئولیت ریسک مورد نظر عبارتست از تعهداتی است که بر اثر فعالیت بیمه گذار که به نحوی در اجراء و انجام آن به جهت وجود اشکال و یا ایجاد نقص در تولیدات و عملکرد خود و یا عدم ایفای بعهد در مقابل اشخاص ثالث ملزم به جبران خسارت و زیان می گردد و بیمه گر و یا شرکت بیمه این مسئولیت را بیمه نموده و متعهد به جبران زیان وارده خواهد بود. در بیمه همچنین مسئولیت ها و تعهدات و ضمانت نامه ها با توجه به تحوالت اجتماعی – سیاسی و اقتصادی نیز برای کاربر آن تعهدآور بوده که بنوعی بعنوان ریسک بیمه می گردند.

۶- در بیمه های حمل و نقل کالا مورد بیمه کالا و یا محموله بیمه شده بوده که در جریان حمل دچار خسارت می گردند که با توجه به حوادث و خطرات در حین حمل طبق شرائط بیمه نامه جبران خسارت بر اثر تحقق خطرات ذکر شده بیمه گر متعهد جبران خسارت و یا زیان وارده می شود.

۷- در حمل و نقل های دریائی و هوائی و زمینی مورد بیمه می تواند بدنه هواپیما و یا شناور و یا وسائط نقلیه زمینی تلقی گردیده و چنانچه در مسیر حرکت و یا در مدت قرارداد بیمه دچار سانحه گردند بیمه گر نسبت به جبران خسارت و زیان وارده متعهد می گردد. پس از شناخت از تعریف ریسک در بیمه، مساله مدیریت ریسک مطرح خواهد گردید که از اهمیت باالئی در امر بیمه گری برخوردار می باشد و تا اندازه ای مدیریت ریسک حائز اهمیت خواهد بود که در صورت عدم توجه به آن ادای تعهدات بیمه گر نسبت به بیمه گذاران مشکل و حتی غیرممکن بوده و نهایتا شرکت های بیمه گر ورشکسته خواهند گردید. در مدیریت ریسک سه اصل توسط بیمه گران و کارشناسان امر بیمه مد نظر قرار خواهد گرفت

الف – شناسائی ریسک، شناسائی خطر

ب- تجزیه و تحلیل ریسک

ج- ارزیابی و هدایت ریسک

لذا برای رسیدن به اهداف فوق بیمه گر نیاز به اطالعات زیر خواهد داشت.

۱- داشتن اطالعات آماری از سوابق بیمه ای مورد بیمه های بیمه شده از نظر تعداد، میزان پراکندگی، نوع فعالیت، میزان سرمایه، خسارت و سایر هزینه های مربوطه در یک دوره معین جهت تعیین نرخ حق بیمه بمنظور جبران خسارات احتمالی و هزینه های بیمه گری برای هر رشته از بیمه

۲- انتخاب ریسک در انتخاب ریسک عوامل مختلفی نیز دخالت خواهند داشت.

۲-۱ – سوابق بیمه ای و خسارتی

۲-۲- بررسی شخصیت بیمه گذار از نظر سوابق کاری و مدیریتی و اجتماعی ۲-۳- موقعیت جفرافیائی و مکانی

۲-۴- نوع فعالیت

۲-۵- پراکندگی و تفکیک پذیری مورد بیمه

۲-۶- بررسی امکانات حفاظتی ، ایمنی ، اطفائیه و همچنین ساختاری در رابطه با خطر و یا خطرات

۲-۷- آموزش کارکنان در زمینه شناخت ریسک و یا خطرات بالقوه

۲-۸- میزان رضایت مندی کارکنان از مجموعه مدیریتی

۲-۹- بررسی تحوالت اقتصادی و اجتماعی و سیاسی جامعه در رابطه با نوع فعالیت و تولیدات و خدمات قابل عرضه

۲-۱۰- تعیین ضریب احتمال وقوع حادثه و یا میزان خسارت احتمالی و همچنین ریسک پذیری و ………… با توجه به عوامل مختلف که فوقا اشاره گردید که معموال تحت عناوین NML , APL , FML , EML , MPL و ……………… مورد بررسی کارشناسان بیمه گر قرار می گردند.

۳- تعیین نرخ حق بیمه فنی

۴- تعیین شرائط خاص در مفاد قرارداد بیمه در رابطه با میزان تعهدات بیمه گر در جبران خسارت و فرانشیز سهم بیمه گذار از هر خسارت

۵- بازدیدهای دوره ای از مورد بیمه و یا بیمه شده و زیر نظر داشتن تغییر و تحوالت در سیستم مدیریتی و میزان رضایت مندی کارکنان از مجموعه و همچنین بررسی امکانات ایمنی و حفاظتی و اطفائیه طی دوره

۶- ارائه توصیه های ایمنی مناسب توسط کارشناسان بیمه گر در جهت افزایش ضرایب کارائی و ایمنی و تجهیزات و آموزش کارکنان و نهایتا بمنظور کاهش نقاط آسیب پذیر و کاهش میزان خسارت احتمالی

۷- پیش بینی امتیازات تشویقی از جمله مشارکت در منافع جهت بیمه گذاران با توجه به ضرائب خسارتی در پایان هر دوره و تخفیفات در نرخ و حق بیمه در صورت انجام توصیه های ایمنی ارائه شده توسط کارشناس بیمه گر و یا باالبردن ضرائب ایمنی و نصب سیتم های خودکار اطالع رسانی و خاموش کننده های حریق

۸- بررسی نحوه ارزش گذاری اموال و دارائی های مورد بیمه و همچنین بررسی نحوه نگهداری اطالعات مورد نیاز و قابل دسترس بیمه گر در زمان بروز خسارت

۹- اعتقاد و باور بیمه گذار به بیمه که خود نیز از ارکان مهم در همکاری وی با بیمه گر جهت رسیدن به کلیه داده های فوق خواهد بود.

۱۰- خرید پوشش بیمه اتکائی مناسب توسط بیمه گر در خاتمه اعالم می دارد آنچه که فوقا تحت عنوان ریسک و مدیریت ریسک بیان گردید ، تعاریف و رئوس مقدماتی شناخت ریسک جهت پذیرش و یا عدم پذیرش ریسک توسط بیمه گر می باشد که اصوال جنبه کاربردی خواهد داشت و مدیریت های مختلف فنی با توجه به رشته خاص بیمه ای از تجربیات و دانسته های خود در سه خصیصه بررسی ریسک که تحت عناوین بندهای الف، ب و ج بیان گردید ، بهره مند خواهند گردید.

و مدرسین نیز ضمن ارائه آموزش های تئوری شناسائی ریسک و تجزیه و تحلیل آن نیز می بایست از تجربیات کاربردی خود بصورت علمی و عملی استفاده نمایند.

دیدگاهتان را بنویسید