توقیف اموال و انواع آن
توقیف اموال هنگامی است که فرد بدهکار نسبت به پرداخت بدهی خود اقدامی نکرده و یا طلبکار نسبت به دریافت طلب خود دچار نگرانی باشد؛ بنابراین با مراجعه به یکی از دو مرجع دادگستری یا ادارات اجرای ثبت اسناد و املاک، نسبت به ضبط اموال فرد بدهکار اقدام می‌شود.
مقررات مربوط به توقیف اموال نسبت به منقول یا غیرمنقول بودن آن شرایطی دارد:
- اموال منقول اموالی است که قابل انتقال از محلی به محل دیگر باشد؛ مانند خودرو، جواهرات و …
- اموال غیرمنقول اموالی است که قابلیت انتقال ندارند؛ مانند ساختمان، زمین و …
توقیف اموال منقول
از آنجا که افراد بر حسب عادت اموال را پیش خود نگاه می‌دارند پس از تشخیص و وارسی محل کار یا زندگی فرد محکوم، اشیا و اموال یافت شده، متعلق به وی محسوب می‌شود.
در مواردی که محکوم علیه با همسر خود زندگی کند این اموال دسته‌بندی می‌شوند:
- اموالی که کاربری آن مخصوص زنان بوده و تعلق آن به همسر فرد قطعی است؛ مانند لباس‌های زنانه، بسته‌های آرایشی
- اموالی که کاربری آن اختصاص به مردان دارد و تعلق آن به فرد محکوم محرز است؛ مانند ریش‌تراش، انگشتری
- و اموالی که کاربرد آن میان زن و مرد مشترک است.
بنابراین برای توقیف، نوع مال با توجه به جنسیت فرد بدهکار تعیین می‌شود.
اگر مالی متعلق به محکوم علیه شناخته شود اما در تصرف فرد دیگری باشد که خود یا شخص ثالثی غیر از محکوم علیه را مالک می‌داند، توقیف ممکن نخواهد بود.
دادورز پیش از توقیف، از اموال موردنظر، با ارزیابی مالی و ذکر تمام ویژگی‌ها صورت برداری می‌کند و ذیل آن از تمام افراد حاضر در محل امضاء می‌گیرد. اموال مذکور در همان مکان خود نگهداری خواهند شد.
در صورتی که در زمینه توقیف اموال نیاز به مشاوره تلفنی تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری دارید از طریق صفحه اصلی سایت بیدبرگ درخواست مشاوره خود را ثبت کنید
توقیف اموال غیر منقول
روش توقیف در اموال غیرمنقول متفاوت است. چراکه بستگی به وضعیت ثبت اموال در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور دارد.
برای توقیف مال غیرمنقول ابتدا باید اداره ثبت محل را مطلع ساخت؛ تا اگر مال مزبور بنام فرد محکوم علیه ثبت‌شده است بازداشت آن در دفتر املاک ثبت شود و اگر در حال ثبت شدن به نام محکوم علیه است در دفتر املاک بازداشتی ثبت گردد.
ممکن است مال غیرمنقولی ثبت‌نشده باشد. در این صورت توقیف آن موکول به آن است که محکوم علیه در آن تصرف مالکانه داشته باشد؛ و یا طبق حکم نهایی، مالک آن شناخته شود.
اگر مال موردنظر دارای عواید و درآمدی باشد به گونه‌ای که درآمد یک ساله آن قادر به جبران بدهی باشد به جای عین مال عواید آن توقیف می‌گردد؛ البته شرط آن رضایت محکوم علیه است.
مستثنیات دین کدام اند ؟
- برخی از اموال اعم از منقول یا غیرمنقول قابل توقیف نیستند:
- اثاثیه موردنیاز محکوم علیه و خانواده وی برای گذران زندگی
- کتاب و دیگر ابزارآلات علمی برای اهل علم
- ابزار کاری که افراد برای امرار معاش ضروری خود و افراد تحت تکفل به آن نیاز دارند
- تلفن
- منزل مسکونی که در حالت اعصار، شئونات مدیون را حفظ نماید
- آذوقه موردنیاز فرد و خانواده وی
- ودیعه مسکن متناسب با شان فرد بدهکار
توقیف اموال و خودرو برای مهریه
در این نوع توقیف باید هم‌زمان با دادخواست مطالبه مهریه و یا قبل از آن، با ارائه دادخواست تأمین خواسته، توقیف اموال و خودرو برای مهریه را به صورت «اجرای قبل از ابلاغ» درخواست نمود؛ تا از جابجایی اموال توسط شوهر جلوگیری شود.
بعد از توقیف اموال نیز باید طی ۱۰ روز پس از صدور قرار تأمین خواسته، دادخواست مطالبه مهریه را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت رساند. تا شوهر نتواند نسبت به رفع توقیف اقدام نماید.
توقیف اموال شرکت و اشخاص حقوقی
طبق قانون، شرکت‌ها دارای شخصیتی مستقل اند؛ بنابراین بازگشت تعهدات مالی آنها، به سهامداران، مالکین و یا مدیران نبوده نمی‌توان اموال آنان را در قبال بدهی شرکت توقیف کرد؛ بلکه فرایند توقیف اموال شرکت تنها باید به سمت اموال خود شرکت باشد.
در موارد زیر علاوه بر شرکت، سهامداران و مالکین شرکت نیز مسئول پرداخت بدهی شرکت به شمار می روند:
- توقیف اموال در شرکت با مسئولیت محدود ، شرکاء (سهم الشرکه داران) فقط تا میزان سرمایه ای که در شرکت با مسئولیت محدود دارند مسئول بدهی شرکت در برابر اشخاص ثالث خواهند بود.
مثلاً اگر سرمایه ثبت شده شرکت، یک میلیارد ریال باشد و یکی از شرکاء دارای ۱۰ درصد سهم الشرکه (صد میلیون ریال) سهم الشرکه باشد در مورد بدهی های شرکت، فقط تا میزان صد میلیون ریال، مسئول خواهد بود. - توقیف اموال در شرکت سهامی خاص (شرکت خصوصی) و سهامی عام مسئولیت صاحبان سهام ، فقط تا میزان مبلغ اسمی سهام آنها در برابر اشخاص ثالث است.
مثلاً اگر سرمایه ثبت شده شرکت، یک میلیارد ریال منقسم به یک میلیون سهام هزار ریالی باشد و یکی از سهام داران دارای ۱۰ درصد سهم معادل یکصد هزار سهم هزار ریالی (یک صد میلیون ریال) سهم باشد در مورد بدهی های شرکت، فقط تا میزان صد میلیون ریال، پاسخگو خواهد بود. - توقیف اموال در شرکت های تضامنی (مانند صرافی ها) پس از آنکه دارائی شرکت، برای پرداخت بدهی های شرکت کفایت نکرد نوبت به مسئولیت شرکاء می رسد و هر یک از شرکاء شرکت، مسئول پرداخت تمام بدهی شرکت تضامنی در برابر اشخاص ثالث می باشد بدون توجه به اینکه در شرکت تضامنی چقدر شراکت و سرمایه دارد.
- توقیف اموال در شرکت مختلط غیر سهامی ، دو گروه شریک داریم. گروهی شریک با مسئولیت محدود هستند و فقط تا میزان سرمایه ای که در شرکت گذاشته اند در برابر بدهی شرکت به اشخاص ثالث، پاسخگو هستند و گروهی که شریک ضامن، نامیده می شوند مسئول کلیه بدهی های شرکت مختلط غیر سهامی در برابر اشخاص ثالث می باشند.
- توقیف اموال در شرکت مختلط سهامی ، گروهی از شرکاء که سرمایه آنها به صورت سهام است مسئولیتشان در برابر بدهی های شرکت به اشخاص ثالث تا میزان سهامشان است و گروهی از شرکاء که شریک ضامن نامیده می شوند پس از آنکه دارائی شرکت، برای پرداخت بدهی های شرکت کفایت نکرد مسئول تمام بدهی های شرکت در برابر اشخاص ثالث هستند.
- توقیف اموال در شرکت های نسبی ، مسئولیت شرکای شرکت برای پرداخت بدهی های شرکت در برابر اشخاص ثالث، به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته اند و اگر دارائی های شرکت برای پرداخت تمام بدهی های شرکت کافی نبود هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای که در شرکت دارد مسئول پرداخت بدهی شرکت می باشد.
- توقیف اموال در شرکت های تعاونی نیز مسئولیت هر یک از سهام داران به میزان ارزش اسمی سهامی است که در شرکت تعاونی دارد. در تمام موارد بیان شده در بالا بستانکاران یک شرکت وقتی می توانند برای دریافت بستانکاری خود به شرکاء و سهامداران مراجعه کنند که شرکت منحل شده و دارائی شرکت برای تسویه بدهی ها کفایت ننماید.
نکته در توقیف اموال در چک برگشتی
توقیف اموال در چک برگشتی متکی بر شرایط ذیل است:
- چک مدت‌دار نباشد.
- بابت امانت یا ضمانت صادر نشده باشد.
- سفید امضا نباشد.
- از تاریخ صدور و یا گواهی عدم پرداخت آن شش ماه نگذشته باشد.
- بعد از صدور گواهی عدم پرداخت، به شخص دیگری منتقل نشده باشد.
رفع توقیف اموال و خودرو
اگر در نحوه اجرای توقیف اموال خلل قانونی وجود داشته باشد و یا:
- شخص بدهکار پرداخت دین خود را به اثبات برساند.
- شخص ثالثی ادعای حق و مالکیت نسبت به اموال توقیفی داشته باشد.
- محکوم‌له مال دیگری را به جای مال توقیفی معرفی نماید.
می‌توان با طرح دعوای رفع اثر از اموال توقیفی در دادگاه صالح، نسبت به رفع توقیف اموال و خودرو اقدام کرد.
در صورتی که در زمینه توقیف اموال نیاز به مشاوره تلفنی تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری دارید از طریق صفحه اصلی سایت بیدبرگ درخواست مشاوره خود را ثبت کنید
