همانگونه در بخش تعریف مسئولیت مدنی اشاره شد ملاک مسئولیت افراد در قبال جامعه و همچنین در مقابل آحاد جامعه،‌قوانین حاکم بر آن جامعه می باشد و در کشور ما در وهله اول مجموعه قوانین مجازات اسلامی و سپس قانون مسئولیت مدنی مصوب ۱۳۳۹ و سایر مقررات جاری تعیین کننده مسئولیت افراد می باشد.  در اینجا به برخی از مواد مجموعه قوانین مجازات اسلامی که بر مسئولیت پزشکان صراحت دارد بشرح زیر اشاره می گردد.

ماده ۳۱۹ـ هر گاه طبیبی گرچه حاذق و متخصص باشد در معالجه هائی که شخصاً انجام میدهد یا دستور آن را صادر می کند هر چند با اذن مریض یا ولی او باشد باعث تلف جان یا نقص عضو یا خسارت مالی شود ضامن است.

ماده ۲۹۵ـ در موارد زیر دیه پرداخت می شود:

ب ـ قتل یا جرح یا نقص عضو که بطور خطا شبیه عمد واقع می شود و آن د رصورتی است که جانی قصد فعلی را که نوعاً سبب جنایت نمی شود داشته باشد و قصد جنایت را نسبت به مجنی علیه نداشته باشد مانند آنکه کسی را به قصد تأدیب به نحوی که نوعاً سبب جنایت نمی شود بزند و اتفاقاً موجب جنایت گردد یا طبیبی مباشرتاً بیماری را به طور متعارف معالجه کند و اتفاقاً سبب جنایت بر او شود.

تبصره ۳ـ‌ هرگاه بر اثر بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم مهارت و عدم رعایت مقررات مربوط به امری قتل یا ضرب یا جرح واقع شود به نحوی که اگر آن مقررات رعایت می شد حادثه ای اتفاق نمی افتاد قتل و یا ضرب و یا جرح در حکم شبه عمد خواهد بود.

مراجع قضایی با توجه به مفاد قانونی فوقالذکر در خصوص مسئولیت حرفه ای پزشک نسبت به صدور رأی اقدام می نماید و تعهدات بیمه گر در ماده ۵ بیمه نامه بر این اساس تنظیم گردیده است.

 

در این بیمه نامه مسئولیت حرفه ای پزشک در قبال بیماران بیمه می گردد به عبارت دیگر چنانچه پزشک بغیر عمد یعنی بعلت خطا،‌ اشتباه یا غفلت و قصور در انجام معالجه، تجویز نادرست و اعمال جراحی موجب صدمات جسمانی یا روانی یا فوت بیمار گردد و طبق قانون مسئول شناخته شود بیمه گر آنرا جبران خواهد نمود.  نکته حائز اهمیت آنکه دستیاران پزشک و همچنین کلیه کسانی که (پرستار، تکنسین) به دستور پزشک انجام وظیفه می نمایند نیز تحت پوشش این بیمه نامه   می باشند.

 

در ارتباط با تعهدات بیمه گر در بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان  موارد زیر قابل توجه است:

ـ بیمه گر علاوه بر پرداخت دیه به زیاندیده، متعهد پرداخت هزینه دادرسی نیز می باشد البته تا سقف تعهد مندرج در بیمه نامه برای هر بیمار.

ـ در صورتیکه پزشک از سوی مراجع قانونی محکوم به پرداخت دیه شود تعهد بیمه گر محدود به پرداخت معادل ریالی ارزانترین نوع دیه از انواع مجری مذکور در قانون دیات می باشد.

از طرف دیگر از مراجع تصمیم گیرنده در خصوص مسائل مربوط به حرفه پزشکان، سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران می باشد که در اجرای اصل ۸۵ قانون اساسی، تشکیل آن در ۳۳ ماده در سال ۱۳۶۹ تصویب گردیده است.

از جمله اهداف سازمان مذکور مندرج در ماده ۲ قانون یاد شده است که چنین تعریف گردیده است: تلاش در جهت حفظ حقوق بیماران در برابر شاغلان حرف پزشکی و هنچنین تلاش در جهت اجرای موازین و مقررات و قوانین مربوط به امور پزشکی جزء وظایف سازمان مذکور می باشد.

در خصوص وظایف و اختیارات سازمان مذکور در بند ۷ از ماده سوم اینگونه مقرر گردیده است.

” همکاری با مراجع ذیصلاح در جهت رسیدگی به تخلفات غیر صنفی و جرائم شاغلین به حرف پزشکی و وابسته به پزشکی و اظهار نظرهای کارشناسی مشورتی در این رابطه به مراجع ذیربط.”

مرجع رسیدگی در قانون مذکور، هیأتهای انتظامی سازمان نظام پزشکی هریک از شهرستانها موظفند نظر مشورتی کارشناسی و تخصصی خود را نسبت به هر یک از پرونده های مربوط به رسیدگی به اتهام بزه ناشیه از حرفه صاحبان مشاغل پزشکی را در اختیار دادسراها و دادگاههای شهرستان مربوطه قرار دهند.

همانگونه که ملاحظه شد علاوه بر مراجع قضایی، سازمانهای دیگری نیز از جمله سازمان نظام پزشکی وجود دارد که نظریه کارشناسی آنان در خصوص مسئولیت پزشک معتبر است بر این اساس در بیمه نامه امکان جبران خسارت بدون رأی دادگاه نیز پیش بینی گردیده است و در این ارتباط بند ۲/۱/۵ بیمه نامه چنین اشعار می دارد:

۲/۱/۵ ـ در مواردی که مسئولیت بیمه گذار با توجه به اسناد و مدارک ارائه شده از نظر بمه گر محرز باشد، بیمه گر میتواند قبل از صدور رأی از سوی مراجع قانونی ذیصلاح با تحصیل موافقت بیمه گذار و مدعی یا مدعیان نسبت به پرداخت و تسویه خسارت اقدام کند.

ـ با توجه ماده یاد شده، بیمه گر مخیر است با اخذ نظریه کارشناسی سازمان نظام پزشکی و یا سازمان پزشکی قانونی نسبت به جبران خسارت وارده قبل از صدور رأی دادگاه اقدام نماید.

لازم به توضیح است سازمان پزشکی قانونی، مرجع کارشناسی پذیرفته شده از سوی مراجع قضایی است و از نظر سازمانی وابسته به قوه قضائیه است و در قریب به اتفاق رأی های صادره به نظریه کارشناسی سازمان یادشده استناد می گردد.

ـ از موارد قابل توجه، تعهد بیمه گر نسبت به پرداخت ظرف مهلت معین حداکثر ۱۵ روز پس از دریافت اسناد و مدارک مورد نیاز که در امر بازاریابی برای فروش بیمه نامه پزشکان بسیار جاذبه دارد و از طرف دیگر از دفع وقت توسط بیمه گر جلوگیری می نماید.

ـ در خصوص وجود بیمه مضاعف، ابتداً بیمه گر اول بایستی خسارت را رسیدگی و تسویه نماید منظور از بیمه گر اول، بیمه گری است که بیمه نامه صادره توسط وی از لحاظ تاریخ صدور بر بیمه نامه دیگر تقدم دارد.  مسئولیت بیمه گر دوم حداکثر معادل مازاد خسارت تأدیه شده توسط  بیمه گر اول می باشد.

ـ پزشک بدون موافقت کتبی بیمه گر حق مصالحه با زیاندیده و یا اقرار به مسئولیت را ندارد.

استثنات بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان  :

مدت بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان

حداکثر یکساله صادر می گردد و برای سالهای آتی با شماره جدید،‌ تمدید می گردد.

شرایط فسخ بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان

بدون هیچگونه پیش شرطی هر یک از طرفین میتوانند تقاضای فسخ بنماید البته در صورت فسخ از طرف بیمه گر، برگشت حق بیمه بصورت روزشمار محاسبه و در صورت فسخ از طرف بیمه گذار حق بیمه برگشتی طبق تعرفه کوتاه محاسبه می گردد.

محدود جغرافیایی: محدوده جغرافیایی بیمه نامه کشور ایران و درج نشانی مطب و بیمارستان صرفاً جهت تماس با بیمه گذار و یا استفاده از تخفیفات گروهی می باشد.

از دیگر موارد مهم بیمه نامه مدت اعتبار بیمه نامه است.  اعتبار پوشش بیمه ای بیمه نامه برای ادعاهای احتمالی بعد از تاریخ انقضاء بیمه نامه به مدت سه سال تعیین گردیده است.  به عبارت دیگر بیمه گر متعهد جبران خسارتهای ناشی از معالجه، مداوا و اعمال جراحی توسط پزشک است به شرط اینکه در مدت اعتبار بیمه نامه انجام گرفته و در همین مدت به بیمه گر اعلام شده است

در این حال چنانچه حداکثر پس از سه سال از تاریخ پایان مدت بیمه خسارتی اعلام شود که با توجه به دلایل و مستثنات قانونی انتساب آن به معالجه و اعمال جراحی انجام شده در مدت اعتبار بیمه نامه محرز باشد بیمه گر نسبت به آن متعهد خواهد بود بنابراین با توجه به شرط یادشده بیمه گر نوعی از مرور زمان به مدت سه سال را پذیرفته است ولی در هر حال بیمه گذار موظف است به محض اطلاع از هر گونه ادعای خسارت، مراتب را کتباً به بیمه گر اعلام نماید.

قابل توجه است که در این بیمه نامه موضوع مروز زمان به مفهوم اینکه شرط زمانی پس از اعلام خسارت به بیمه گر شروع گردد وجود ندارد به عبارت دیگر پس از اطلاع بیمه گر از وقوع خسارت طی مدت معین یادشده دیگر هیچگونه مرور زمانی اعمال نمی گردد.

مینا کهریزی

مینا کهریزی ، نماینده بیمه


سوالات خود را در رابطه با بیمه عمر ,  بیمه تامین اجتماعی  , بیمه سلامت , بیمه درمان تکمیلی ( بیمه تکمیلی ),  بیمه شخص ثالث ، قانون کار و …  را در مرجع سوالات بیمه بپرسید.

دیدگاهتان را بنویسید